Belli zaman aralıklarıyla düzenli şekilde çıkan basılı ürünlere “süreli yayınlar“ denir. Süreli yayınlar birbirini izleyen diziler halinde çıkarlar ve ne zaman sona erecekleri kesin bir tarih olarak baştan belli değildir. Bir süreli yayın olarak dergicilik ve dergi tasarımı belli prensipler çerçevesinde icra edilir.
Dergi dışında başka süreli yayınlar da vardır. Gazeteler, bültenler, almanaklar, yıllıklar, monografik diziler gibi.
Dergi Nedir?
Siyaset, spor, moda gibi çeşitli konularda belirli aralıklarla haberleşme amaçlı olarak hazırlanan süreli yayınlara “dergi” denir. Dergiler geleneksel şekilde basılı olarak hazırlanıp dağıtıldığı gibi günümüzde bilişim teknolojisi sayesinde dijital olarak hazırlanıp okuyucuya ulaştırılabilmektedir. Gerek basılı gerekse dijital dergilerde, dergi tasarımı ayrı bir uzmanlık alanıdır ve belli biçim kurallarına riayet edilmesi gerekir.
Dergiler profesyonel yayıncılık kuruluşları tarafından habercilik amacıyla çıkarılabileceği gibi şirketler veya kamu kurumları tarafından kurumsal bilgilendirme ve tanıtım amacıyla da hazırlanıp yayınlanabilirler. Profesyonel yayıncılar, dergilerini reklam ve ilan gelirleriyle finanse ederken şirketlerin ve kamu kurumlarının hazırladığı dergiler genellikle ücretsiz dağıtılır ve kendi ayırdıkları bütçelerden karşılanır.
Dergiler haberleşme ve iletişim sektörünün gerçekten vazgeçilmez parçalarından biridir. Haftalık, aylık, üç aylık, yıllık gibi belli periyodlarla yayınlanırlar. Dergilerin hazırlanması, yayına hazır hale getirilip okurlarla buluşturulması farklı uzmanlıklardaki bir ekibin yoğun çalışmasıyla gerçekleşmektedir.
Derginin Amacı ve Hazırlık Süreci
Günümüzde firmalar pazarlama faaliyetleri, paydaşlarıyla etkileşimi arttırmak, kurumsal tanıtım, ürün ve hizmet reklamı, daha şeffaf bir yönetim gibi çeşitli amaçlarla kurumsal dergiler ve bültenler hazırlayıp sunmaktadırlar. Dergiler belirli periyodlarla çıktıkları için bilgilerin sürekli güncellenmesi mümkün olur. Bu da taze bilgilerin aktarımı açısından bir avantajdır.
Kurumsal dergi içeriklerinde yeni ürünler ve hizmetler, sosyal sorumluluk faaliyetleri, konferans, toplantı, eğlence gibi etkinlikler, katılım yapılan fuarlar hakkında bilgilendirmeler, sektör haberleri, yeni yatırımlar, faaliyet alanları, yeni markalar, ar-ge, ürün içerik geliştirmeleri, ambalaj geliştirmeleri, ürün kullanım bilgilendirmeleri, yeni katalog ve fiyat listeleri, kurum içi haberler, yurtiçi ve yurtdışından teknik ve akademik yazılar ve haberler, makaleler, ürün uygulamaları gibi çok çeşitli haberler ve konular bulunabilir.
Kurumsal dergiler daha çok prestij amaçlı olarak hazırlanırlar. Bir kurumun veya şirketin köklülüğüne ve ciddiyetine vurgu yaparlar. Bu amaçla daha çok bir halkla ilişkiler ve pazarlama faaliyeti unsuru olarak kullanırlar.
Dergi Tasarımı
Her derginin kendi yapısına göre belli bir içerik düzeni ve buna uygun tasarım öğeleri vardır. Bir derginin kapağından, içindekiler bölümüne, haber sayfalarından röportaj sayfalarına, veri ve yorum içeren istatistiksel bölümlerine ve reklam sayfalarına kadar hazırlığı bir ekip işidir. İçeriğin tespit edilmesi, haberlerin toplanması, röportajların yapılması, makale ve yazıların yazılması, reklamların alınması ve bunların tasarımlarının yapılarak bir dergi görünümüne kavuşturulması uzmanlık isteyen iletişim temelli bir iştir.
Bu işlerin oluşturulması esnasında sayfa sekreteri pozisyonuna önemli görevler düşmektedir. Hazırlanan içerikleri çeşitli bilgisayar programlarını kullanarak, belli bir sayfa düzeni halinde tasarlayan meslek grubuna “sayfa sekreteri” denir.
Dergilerde grafikerin yaptığı iş, daha kapsamlı olacak şekilde sayfa sekreterliğidir. Sayfa sekreteri haber içeriğini alarak redakte eder, metinleri yazım kurallarına ve haber diline göre düzeltir, sayfanın grafik tasarımını yaparak son şeklini belirler.
Dergilerde bir sayfanın genel görünümü ve tasarımı içeriğe göre belirlenir. Örneğin bir haber içeriği varsa burada habere dair fotoğraflar, manşet, ara başlık, alt başlıklar, spotlar, haberin içeriğinin yerleşimleri, font seçimi, vektör çizimlerle görselliğin desteklenmesi ön plana çıkar. Benzer şekilde röportaj ve makalelerin bulunduğu bölümler ayrı ayrı tasarlanır. Okumayı kolaylaştıracak serif fontlar genellikle tercih edilir. Bu şekilde derginin bütün öğeleri için sayfa planları ve tasarım kalıbı oluşturulur. Buna “mizanpaj” diyoruz.
Dergi tasarımında beyaz boşluklar önemlidir. Bunlar sayfanın geniş görünmesini sağlar ve okumayı kolaylaştırır.
Dişi yazılar ve uygun arka plan rengi zaman zaman dergilerde kullanılır. Fakat çok koyu arka planların üzerine gelen dişi yazılar okunaklı olmayabilir. Baskı sırasında renk kayması sebebiyle yazılar kaybolabilir. Bu nedenle dişi yazıların kullanımına dikkat etmek gerekir.
Dergi tasarımı yaparken satır boşluklarını hassas şekilde ayarlamak gerekir. Çok sık satırlar veya çok geniş bırakılan satırlar okumayı zorlaştırır ve genel görünümü bozar.
Yazı ve görsellerin dengeli kullanımı gereken yerlerde boşluklar bırakılması önemlidir. Ferah ve kolay okunur bir görünüm oluşturmaya çalışılmalıdır.
Derginin kapağı tasarım açısından çok önemlidir. Derginin ilgi çekmesi ve okunurluğunu arttırması bakımından ilgi çekici ve derginin özetini verir mahiyette tasarlanması gerekir.
Dergi tasarımında içeriğe göre görsellerin seçilmesi ve uygun şekilde kullanılmasına dikkat edilmelidir. Genel konsept oluşturacak şekilde fontlar ve versiyonları seçilmeli, nerelerde ne şekilde kullanılacağı belirlenmelidir. Renk kullanımı diğer önemli bir unsurdur. Okumayı güçleştirmeyecek şekilde renk seçimi yapılması gerekir. Renklerin genel anlamlarına dikkat edilerek seçim yapılmalıdır. Kategorilere göre renk kodlamasına gidilebilir. Yine içeriğe destekleyecek şekilde çizimler ve desenler kullanılabilir.
Dergilerde Diğer Özellikler
Dergiler çoğunlukla kuşe kağıda basılırlar. Kapakları iç sayfalara göre genellikle biraz daha kalındır. İç sayfalarda, 115, 135, 170 gr kağıtlar, kapaklarda ise 135, 350 gram arası kağıtlar kullanılır. Kuşe kağıtlar hamur kağıtlara göre daha dayanıklı olduklarından, dergi gibi uzun süreli bir yayının daha ömürlü olmasını sağlar.
Dergilerin ölçüleri içeriğine göre farklı olabilir. Görünümün daha önemli olduğu moda, tekstil dergilerinde daha büyük ölçüler kullanılabilir. 35×50 veya 25×35 cm gibi. Haber ve röportajların gibi metin öncelikli dergilerde daha küçük ölçüler kullanılabilir.
Dergilerin basılı olarak yayınlanmasının yanı sıra dijital olarak yayını da yapılmaktadır. Bu tip dergilerin dijital hazırlığı dijital katalog hazırlığına benzemektedir. Genel özellikleriyle dijital katalog ve dijital dergiler hemen hemen aynı özelliklere sahiptir.
