Outdoor tanıtım faaliyetleri her zaman reklamcılıkta önemli bir yer tutar. Son yıllarda oldukça popüler olan araç giydirme işlemi bunlardan biridir.
Araç Giydirme İşlemi
Araç giydirme, özel tasarımlı görsellerin folyo ve one way vision gibi malzemelere basılarak araç kaportasına yapıştırılıp sıvanmasıyla yapılan işlemdir. Araçların kaplanmasına Türkiye’de 1990’lı yıllarda ilk olarak başlamış, tanıtıma katkısı, ilgi çekici olması ve gezici olması nedeniyle kısa sürede popüler olmuştur.
Dış mekanda sürekli görünür olması nedeniyle araç giydirme oldukça avantajlı bir tanıtım alanı sağlamaktadır. Bu yönüyle bilboard’lara benzemektedir. Araç kaplama nispeten uzun ömürlüdür. Ortalama 2 sene solmayan renkleriyle bu uygulamalar diğer bir çok reklam türünden daha az maliyetle daha uzun süre tanıtım sağlar.
Giydirme işlemi detayları olan ve baskı hazırlığında teknik bilgi gerektiren bir iştir. Taşma ve binme paylarının dikkatlice hesaplanması, aracın plastik aksamı ve delik yerlerine dikkat edilmesi gerekir.
Aracın metal kaporta bölümleri için yapışkanlı folyo baskı yapılır. Camlar için delikli folyo (one-way vision) uygulaması yapılır. Uygulama yapılırken aracın eğiminden ötürü folyo bazı yerlerde gerilecek bazı yerlerde büzülecektir. Bu nedenle bazı yazılar veya görsel parçalar için lazer kesim yapılır ve bunlar ayrıca yapıştırılır.
Araç Giydirme Tasarımı
Başarılı bir araç giydirme tasarımı, metinler ve sembollerden ziyade görsel çekiciliğiyle ve kullanılan fotoğraflarla ortaya çıkar. Araç genellikle hareket halinde olacağından metinleri okumaya ve sembolleri çözümlemeye fırsat ve zaman olmayacaktır. Kısıtlı bir zaman içinde insanların dikkatini yakalamak gerekecektir. Dolayısıyla görsellerin çekici olması, dikkati yakalamakta birinci şarttır. Ancak bundan sonra diğer yazılar veya semboller işlev kazanacak ve anlaşılmaya çalışılacaktır.
Bu bakımdan araç kaplama tasarımları, bilboard’lara benzerlik gösterir. Çünkü otoyol kenarındaki bilboard’ların hareket halindeki yolcuların dikkatini çekmesi için çok sınırlı bir süre vardır. Araç giydirme reklamları ek olarak kendisi de hareketli olacağından kısa sürede bir etki yaratması ayrıca önem kazanmaktadır.
Araç kaplamada genellikle kurumsal kimlik tasarımı ön plana çıkartılır. Logo, kurumsal renkler hakim olur. Ayrıca ürün ve hizmetlere dönük görseller ve fotoğraflar destekleyici olarak kullanılır. Bunun dışında belirli bir ürün kategorisinin ve markanın ön plana çıkarıldığı araç kaplama tasarımları da yapılabilmektedir.
Kısa, çarpıcı ve net yazılar araç tasarımında önem kazanır. Önemli yazılar okunabilir büyüklükte yazılmalıdır. İletişim bilgileri mutlaka okunabilir olmalı ve karmaşadan uzak düz bir zeminde bulunmalıdır.
Firma, kurum, marka adı ve logo yeterli büyüklükte ve görünür olmalıdır. Fotoğrafların içinde kaybolmamalı, merkezi ve okunur bir noktada bulunmalıdır.
Renklerin genel anlamları araç kaplamada da önemlidir. Kurum ve işletmenin genel faaliyet alanına hitap edecek renkler hakim renk olarak kullanılmalıdır.
Araç kaplama tasarımında çok yüksek çözünürlükte çalışmak iyi sonuç almanın garantisi değildir. Ayrıca işlemciyi zorlayarak ve ram tüketimini maksimize ederek çalışmayı zorlaştırır. Gereği kadar çözünürlükte çalışmak yeterlidir. 100 ppi veya 72 ppi çözünürlük yeterli olacaktır.
Sadece araç kaplama için yazılmış programlar vardır. Ancak araçlar her yıl revize edildiğinden bu programında sürekli güncel tutulması gerekir. Buna rağmen otomatik ölçü veren bu programlar sıklıkla hataya neden olabilmektedir. Bunun yerine aracın kendisinin ölçülerini el ile alarak ve Photoshop gibi bir program ile çizim yapmak daha hatasız sonuçlara götürecektir.
Araç kaplama ustalık gerektiren zor bir iştir. Bazı kaplamalar kolaylıkla yapılabilirken desen uyumu gerektiren kaplamalar çok zaman ve emek harcamayı gerektirir. Bu nedenle tasarımı yaparken doğru ölçüleri kullanmak, taşma ve binme paylarını doğru hesap etmek önemlidir.
Kapı kolları, stop lambaları, cam fitilleri gibi yerlere logo ve yazı gibi denk gelmemesi önemlidir. Böyle önemli bölümler kesilmek durumunda kalabilir. Bu da bütünlüğü ve okunaklığı bozarak kaplamayı çirkinleştirecektir.
Dijital baskı makinaları CMYK renk sistemine göre baskı yaparlar. Araç kaplama çalışmasının da bu şekilde çalışılması gerekir. RGB kullanılırsa renklerin baskıda tutmaması söz konusu olacaktır.
Araç Giydirmede Dikkat Edilecek Konular
Araç kaplama baskıları yapılırken en çok dikkat edilmesi gereken konu dijital baskı makinasının sağlıklı çalışmasıdır. Baskı makinasının boya püskürtme yapan kafası ortalama bir cm’lik bir bölümü basabiliyorsa, folyonun da bir cm ittirilmesi gerekir. Aksi halde baskının uçları üst üste binecek ve çizgili bir görünüm oluşacaktır. Tam tersi durumda folyo çok ittirilirse bu durumda baskı yapılmayan alanlar nedeniyle çizgili beyaz bir görünüm oluşacaktır.
Montaj esnasında folyoların zaman zaman fazlaca gerdirilmesi gerekecektir. Bu durumda mürekkebin de gerilebilmesi önemlidir. Mürekkep gerilmez de kırılırsa kesikli bir görüntü ortaya çıkacaktır. Bu nedenle mürekkebin kalitesi ve özelliği de önem kazanmaktadır. Ayrıca gerdirmeye imkan veren cast folyo kullanılması doğru olacaktır. Yarı cast folyo ve düz yüzey folyosu gerilmelere iyi cevap vermeyebilir.
Araç giydirme yasal yönetmelikler çerçevesinde yapılır. “aracın ön, arka, üst tavan tekerlek ve cam yüzeyleri hariç iki yan alanın %50’sini geçmeyecek şekilde uygulama yapılabilir.” ifadesi yönetmelikte geçmektedir. Ayrıca m2 üzerinden hesaplanan ve araç kaplama için ödenen vergi bulunmaktadır.
